Programiści przy tym temacie powinni poczuć się jak w domu, bo dla nich używanie IF (tzn. jeśli), to chleb powszedni. Jednak conditionals, czyli okresy warunkowe w języku angielskim, przydadzą się nie tylko kodującym, ale każdemu, kto chce sprawnie porozumiewać się w mowie Szekspira.
Takich warunków mamy aż cztery i każdy ma nieco inne przeznaczenie, dlatego tekst został podzielony właśnie na cztery części. Warto czytać po kolei i od samego początku, aby w pełni zrozumieć wszystkie sytuacje, z jakimi możemy mieć do czynienia.
Należy zaznaczyć, że poszczególne okresy warunkowe (poza ostatnim) są względem siebie całkiem podobne, ale mimo wszystko używa się ich w różnych okolicznościach. Potrzebne nam będą również informacje o tym, jak konstruować wypowiedzi w obrębie czasów:
- present simple,
- past simple,
- past perfect,
- future perfect in the past oraz integralny z nim past participle.
Nie jest to zatem podstawowa wiedza, bo wymagane są od nas pewne zasoby umiejętności gramatycznych zdobyte wcześniej.
Zero conditional
Zerowy okres warunkowy jest przeznaczony do opisywania zjawisk, co do których raczej nie ma wątpliwości, że mogą się wydarzyć. Przykłady:
- Jeśli opisujemy zjawiska biologiczne lub fizyczne, których metodologia działania jest powszechnie znana i wszyscy doskonale o nich wiedzą.
- W momencie tłumaczenia sytuacji, które w wyniku dokonania się jednej zmiennej, mają konkretne konsekwencje.
- Niezwykle często w przypadku obserwacji zjawisk pogodowych.
Jak to wygląda po angielsku?
If you see a green light, please go. / Jeśli widzisz zielone światło, ruszaj.
When you put honey in your tea, it becomes sweeter. / Dodając do herbaty miodu, sprawiasz, że jest słodsza.
Zatem konstrukcja wygląda następująco:
IF / WHEN + PRESENT SIMPLE + PRESENT SIMPLE
I na podstawie powyższego schematu można stwierdzić, że jest to najprostszy warunek, bo używa jedynie słów If albo when, a następnie dwóch tych samych czasów. W dodatku takich, od których zaczyna się naukę gramatyki w języku angielskim!
First conditional
Pierwszy okres warunkowy jest z kolei używany względem takich wydarzeń, co do których można mieć już pewne wątpliwości:
- Jeśli opisujemy zdarzenia, które najprawdopodobniej powinny mieć miejsce.
- W momencie odwoływania się do sytuacji, co do których nie mamy pełnej pewności, ale możemy konsekwencje założyć z dużą dozą prawdopodobieństwa.
- W odniesieniu do zjawisk, które nie są opisane w ramach np. sztywnych ram definicji fizycznych, chemicznych etc. ale wynikają z doświadczeń wypowiadającego.
Oto przykłady:
If you eat unhealthy food, you will feel not good at all. / Jeśli zjesz coś niezdrowego, to będziesz czuć się nie najlepiej.
If we have enough money, we will go on a vacation. / Jeśli będziemy mieli wystarczająco dużo pieniędzy, wyjedziemy w podróż na wakacje.
Konstrukcja jest tu już bardziej rozbudowana:
IF + PRESENT SIMPLE + WILL + CZASOWNIK
Jest zatem pewna różnica, głównie za sprawą dodania „will” do zdania. Nadaje ono pewnego zahamowania dynamiki – nie ma już 100% pewności, pojawia się pewne przypuszczenie. Bo przecież ktoś, kto zjadł coś niezdrowego wcale nie musi się źle poczuć, a osobom mającym odpowiednio dużo pieniędzy w wakacyjnych planach wyjazdowych mogą przeszkodzić inne sprawy życiowe.
Second conditional
Wraz z drugim okresem warunkowym poziom trudności rośnie, ponieważ mamy do czynienia z czymś w rodzaju domyślania się:
- Używamy, gdy chcemy „gdybać”.
- Jeśli wiemy, że nasze przypuszczenia mają nikłe szanse na spełnienie się (ale jednak jakieś mają, dlatego je wyrażamy).
- Opisując swoje marzenia i pragnienia.
A angielskie zdania brzmiałyby np. tak:
If I won a lottery, I would never go to work again. / Jeśli kiedyś wygram na loterii, to nigdy więcej nie pójdę do pracy.
If it were sunny, I would go to the walk. / Jeśli świeciłoby słońce, poszedłbym na spacer.
Konstruujemy według tego schematu:
IF + PAST SIMPLE + WOULD + CZASOWNIK
Wychodzimy zatem z „bezpiecznej przystani” present simple i musimy sięgnąć po czas przeszły, a następnie całość wzbogacić słowem „would”, czasownikiem i dopiero poprowadzić resztę zdania. Ktoś spostrzegawczy zauważy, że jeden z przykładów dotyczy pogody, o której mieliśmy mówić w ramach zerowego okresu… no tak, ale liczy się kontekst: w tym przypadku mamy do czynienia z postawą życzeniową względem pogody, a nie stwierdzeniem jednoznacznych konsekwencji danego zjawiska.
Third conditional
Absolutna „jazda bez trzymanki” zaczyna się w trzecim okresie warunkowym. Tutaj musimy zmienić schemat myślenia i sięgnąć do przeszłości:
- Dotyczy stwierdzeń odnośnie tego, co już się wydarzyło.
- Służy do zastanawiania się nad dawnymi wydarzeniami.
Jako przykład możemy podać:
If I had started earlier, I would have finished by now. / Jeśli wpadłbym na pomysł, żeby zacząć wcześniej, to miałbym to już skończone.
A konstrukcję tworzymy następująco:
IF + PAST PERFECT + FUTURE PERFECT IN THE PAST
Jest to zatem najbardziej skomplikowana forma ze wszystkich, co nie oznacza, że będzie używana bardzo rzadko – wszak do analizy wydarzeń z przeszłości w codziennych rozmowach możemy sięgać bardzo często. Należy szczególnie pamiętać o prawidłowym tworzeniu past participle, czyli czasownika w trzeciej formie: nie wszędzie wystarczy dodanie końcówki -ed, bo część czasowników występuje w formie nieregularnej (trzeciej w tym przypadku) i trzeba się ich nauczyć na pamięć.
Jeśli nadal masz problemy ze zrozumieniem tego materiału, albo chcesz go przećwiczyć w praktyce, a może też poznać inne ciekawe zasady gramatyczne z języka angielskiego, to możesz skorzystać z wiedzy nauczycieli. Są oni dostępni online w ramach zajęć organizowanych w BUKI School. Wystarczy wybrać odpowiednią liczbę lekcji i można – dokładnie tak, jak w tym artykule – rozpocząć indywidualnie i krok po kroku nauczanie języka angielskiego!