Fizyka mrozi krew w żyłach większości z nas. Znaczna część osób w wieku szkolnym miała problem właśnie z tym przedmiotem. Prawdą jest jednak to, że fizyka jest częścią naszego życia i nie możemy bez niej żyć, dlatego warto wprowadzać ją od najmłodszych lat do świata dziecka. Często można usłyszeć, że na naukę nigdy nie jest za późno, ale za wcześnie też nie jest.
Co to jest fizyka?
Fizyka to jedna z nauk przyrodniczych (zaraz obok chemii, biologii i geografii). Bada zjawiska związane z własnościami i przemianami energii czy materii. Zajmuje się również oddziaływaniami pomiędzy poszczególnymi cząsteczkami. Wyjaśnia zjawiska obowiązujące w przyrodzie. Do opisywania zagadnień fizycznych wykorzystuje się matematykę, np. wektory i liczby. Z fizyką najbardziej związana jest chemia - m.in. zagadnienia związane z termodynamiką.
Wyróżniamy dwie gałęzie fizyki - eksperymentalną i teoretyczną. W przypadku tej nauki (w odróżnieniu np. do chemii) naukowcy zazwyczaj koncentrują się na jej jednej dziedzinie - teorii lub doświadczeniach.
- fizyka teoretyczna to rozwijanie teorii - opisywanie wyników doświadczeń czy przewidywanie następnych wniosków;
- fizyka eksperymentalna zajmuje się badaniem nowych zjawisk i weryfikowaniem tez fizycznych.
Obydwie te gałęzie fizyki są od siebie zależne i kompatybilne. Więcej o fizyce i jej dziedzinach możecie dowiedzieć się od nauczycieli BUKI School.
Dlaczego warto uczyć się fizyki?
Mimo swojej powszechnej złej sławy fizyka jest nauką, którą warto znać i uczyć już dzieci od najmłodszych lat. Odpowiednie podejście do nauki (poprzez zabawę - na ten temat pisaliśmy więcej tutaj) sprawi, że dziecko w przyszłości będzie przyswajać zagadnienia fizyczne z łatwością, co pozytywnie będzie wpływało na zdolności matematyczne czy umiejętność logicznego myślenia.
Poniżej odpowiedź na pytanie - dlaczego warto uczyć się fizyki?
- sprawia, że rozumie się otaczający świat;
- rozumie się przyrodę i siebie, jako jej część;
- na fizyce można dowiedzieć się, m.in. jak powstaje tęcza, co to jest dźwięk, gwiazdy, słońce czy dlaczego śnieg się nie lepi, gdy jest bardzo zimno;
- fizyka to również dobra, które nas otaczają z każdej strony (bez niej nie moglibyśmy z nich korzystać) np. telefony, komputery, laptopy, samochody czy samoloty;
- uczy logicznego myślenia;
- uczy sprawnego rozwiązywania problemów - umiejętności krytycznej analizy;
- poprawia zdolności analityczne;
- umiejętności fizyczne (lub wykształcenie kierunkowe) daje wiele możliwości zawodowych;
- fizyka jest nauką, która ciągle się rozwija, ma to wpływ na technologie i nasze codzienne życie;
- fizyka to również uzupełnienie innych przedmiotów - ułatwia naukę np. matematyki czy chemii (dziedziny te są ze sobą powiązane);
- umiejętności fizyczne sprawiają, że bardziej docenia się współczesną technologię - wpływa to na poprawę zdolności rozumienia dzisiejszego świata.
Mimo pewnych trudności w nauce fizyki, z którymi można się spotkać, to odpowiada ona na wiele podstawowych pytań, np.:
- Jak działa lodówka?
- Dlaczego statki pływają?
- Dlaczego samoloty latają?
- Co to są gwiazdy?
- Jak rozpalić ognisko bez ognia?
I wiele, wiele innych.
Kiedy zacząć naukę fizyki?
Naukę fizyki mogą zacząć już przedszkolaki. Nawet powinny to robić, ponieważ mózg dzieci przyswaja wiedze dwa razy szybciej niż dorosłych. Nie będzie to jednak nauka związana z uczeniem się definicji i praw fizycznych, a jednak zależności i zjawisk. Dzieci uczą się poprzez doświadczenia, obserwacje i zabawę. Fizyka otacza nas z każdej strony, dlatego łatwo ją wprowadzić do codziennych zabaw. Co ciekawe, psycholodzy coraz częściej są zgodni co do tego, że już kilkumiesięczne dzieci rozumieją pewne zasady fizyczne, np. to, że rzucony przedmiot spadnie na ziemię.
Rodzice dzieci czasami celowo odkładają zagadnienia fizyczne na bok - często jest to związane ze swoją zbyt małą wiedzą i obawą przed niewygodnymi pytaniami. Fizyka nam dorosłym kojarzy się z prawami, wzorami i liczeniem, a to jednak wiele więcej - to wszystko, co nas otacza. Wiele osób, które ukończą szkołę cieszą się, że już nigdy więcej nie będą się uczyć fizyki, aż do momentu gdy mały człowiek zaczyna zadawać pytania. Dzisiaj chcemy podkreślić to, że mimo może nieprzyjemnych wspomnień ze szkoły, to fizyka może być bardzo dobrą zabawą.
Prawdą jest jednak to, że ciężko jest pokazywać dzieciom coś, czego sami nie rozumiemy, dlatego my rodzice też musimy się nieco dokształcić w tym temacie. Dobrym sposobem na przypomnienie sobie i zrozumienie fizyki (razem ze swoją pociechą) jest wzbogacenie swojej domowej biblioteczki o książki rozwijające pewne wątpliwości - książki, które pozwalają odkryć i zrozumieć fizykę. Wbrew pozorom na rynku jest wiele takich pozycji już dla najmłodszych dzieci:
- “Bobas odkrywa świat” - Ruth Spiro. Ta seria książek jest niezwykle rozległa. Wyjaśnia nie tylko zagadnienia fizyczne, ale również smak, słuch czy węch. Wracając jednak do fizyki, to w poszczególnych książkach zostają w przejrzysty sposób wyjaśnione pojęcia, takie jak mechanika kwantowa czy grawitacja.
- “Bobas odkrywa naukę” - Ruth Spiro wydawnictwo Akademia Mądrego Dziecka. Słownictwo w tych książkach jest proste i zrozumiałe dla maluchów - książki polecane dla najmłodszych (nawet dzieci w wieku żłobkowym).
- “Przygody z nauką” - z serii Akademia Małego dziecka. Jest to baga oferta książek dla dzieci w wieku przedszkolnym. W książce poświęconej np. cytrynie jest propozycja doświadczenia do wykonania (skupi się na utlenianiu i utlenianiu).
- “Ja i moje mikroby” - wydawnictwo HarperCollins z serii książek “Tajniaki nauki z tej i nie z tej Ziemi”. W książce zostają wyjaśnione zagadnienia takie jak wirusy, mikroorganizmy i skąd się one biorą.
- “Kosmiczne urodziny! Lecimy na księżyc!” - to kolejna z serii książek “Tajniaki nauki z tej i nie z tej Ziemi”. Opowiada o prawach, które rządzą w kosmosie i codziennym życiu astronautów.
W tłumaczeniu dziecku fizyki ważne jest również odniesienie do rzeczy, które rozumieją i potrafią sobie wyobrazić. Przykładowo można efekt cieplarniany wytłumaczyć na zasadzie koca, a grawitacje poprzez rzucanie piłki do siebie.
Dobrym sposobem będzie też zainwestowanie w zabawki, które sprzyjają nauce fizyki, np:
- kulki gravitrax;
- zestaw naukowy LISCIANIGIOCHI
- różnego rodzaju kulodromy;
- roboty do składania (które po złożeniu ożyją).